Spelletjescircuit bij Nieuwsbegrip

Wij gebruiken al enige jaren Nieuwsbegrip voor onze lessen begrijpend lezen. De teksten zijn actueel en samen met de filmpjes van het Jeugdjournaal maakt het dat de kinderen over het algemeen goed betrokken zijn bij de teksten.

Waar ik als leerkracht in groep 8 vooral tegenaan loop zijn de opdrachten die bij de les horen. Een aantal minpuntjes:

• Als ik de tekst op een goede manier wil aanbieden dan is er (te) weinig tijd over voor het maken van de opdrachten
• We komen zelden of nooit toe aan de extra opdracht (creatieve verwerking)
• Niet alle opdrachten (strategieën) vind ik even waardevol (voorspellen en vragen stellen)
• Kinderen zijn matig gemotiveerd om de opdrachten te maken
• Het kost enorm veel kopieerwerk als je alle opdrachten op papier wil hebben en…
• … de kinderen hebben de neiging de opdrachten direct na het maken in de papierbak te gooien. Dat mag niet maar dat geeft wel aan dat de betrokkenheid daarbij minimaal is.

Op Twitter (waar anders?) werd ik getriggerd door een berichtje van @essytie over Jenga met vragen voor begrijpend lezen.
Dat zette me aan het denken en van het een kwam het ander.

Vervolgens nog even aan de freubel voor de klas #spel #begrijpendlezen #bedanktjufjantine #jenga pic.twitter.com/6hmyQbEe8m

— Esther Tromp (@essytie) October 14, 2017

Via de site van Juf Jantine kwam ik al snel aan de benodigde kaartjes. Na wat kleine aanpassingen voor de teksten van Nieuwsbegrip had ik al het eerste spel voor mijn idee: een spelletjescircuit voor tijdens de lessen van Nieuwsbegrip!
Vervolgens kwam ik op Facebook een kwartet voor signaalwoorden en tekstverbanden tegen. Via de (besloten) facebookgroep Leerkrachten PO is deze te downloaden. Het kwartet is gemaakt door Nick Pellaers.
Na nog wat nadenken en rondvragen op Twitter kwam ik tot de volgende spellen/activiteiten:

1. Signaalwoordenkwartet
2. Jenga
3. Mindmap of extra opdracht van de week
4. Signaalwoordenmemory
5. Ganzenbord
6. Scrabble

Mijn lessen wil ik de komende 6 weken als volgt opbouwen:

Start: lees met de kinderen de tekst, bespreek per alinea de moeilijke woorden die de kinderen hebben onderstreept.  Per alinea stel je een aantal vragen (afhankelijk van de tijd 2 of 3). Die vragen worden bepaald door de dobbelsteen (op het bord een digitale dobbelsteen openen naast de betekenis van de cijfers):

1. Vat de alinea in één zin samen.
2. Zoek een signaalwoord in de alinea en geef aan om welk verband het gaat.
3. Verzin een andere passende titel voor de alinea.
4. Wat is het belangrijkste woord in deze alinea?
5. Bedenk een vraag over deze tekst en geef het antwoord op de vraag.
6. Zoek een (plaats)naam in de alinea en vertel om wie het gaat of wat er in die plaats in gebeurd.

Je zou ervoor kunnen kiezen vóór het lezen van de alinea al met de dobbelsteen te gooien, dan lezen ze al met die vraag in hun achterhoofd.
Herhaal deze stappen voor elke alinea. Aan het einde van de tekst zou je nog kunnen vragen: Bedenk een andere titel voor deze tekst of Kan je in één zin de hele tekst samenvatten?

Vervolg: deel de groep in groepjes van 3, 4 of 5 leerlingen (meer lijkt me niet handig, dan moeten ze vaak lang op hun beurt wachten). Elke groepje krijgt een spel of activiteit toegewezen. Deel alle spullen uit en laat ze vervolgens de rest van je les spelen. Activiteit 3 (maken van een Mindmap of de extra opdracht van de week) kan je afwisselen, afhankelijk van de extra opdracht. Ik ben een fan van Mindmaps en ik vind het belangrijk als ze in ieder geval leren hoe ze een goede Mindmap moeten maken. Je zou er zelfs voor kunnen kiezen één spel achterwege te laten (Scrabble is het minst toegepast op de Nieuwsbegriptekst denk ik) en op die plaats standaard de extra opdracht zetten. Dat moet ik zelf nog gaan ervaren.

Opmerkingen:

• De kinderen die normaal op C-niveau de tekst lezen en de opdrachten maken blijven de tekst op C-niveau lezen. Ik heb 7 kinderen op C-niveau in mijn groep en dat worden 2 groepjes die samen hun spel spelen. Dat betekent dat mijn andere groepjes iets groter worden. De “C-kinderen” krijgen een dobbelkaart mee om te gebruiken bij het lezen van de tekst.
• De kinderen die normaal gesproken extra ondersteuning nodig hebben bij de opdrachten hoop ik voldoende te kunnen laten profiteren van het gezamenlijk spelletjes doen. Doordat ze elkaar moeten controleren/corrigeren bij het geven van de antwoorden hoop ik dat ze die extra ondersteuning niet nodig hebben. De ervaring zal moeten uitwijzen of dat inderdaad zo gaat werken.
• Je zou het lezen van de tekst ook in de groepjes kunnen doen met een vergelijkbare kaart als de kinderen van niveau C gebruiken. Ik ga het vooralsnog eerst klassikaal doen.

Materialen:

1. Kwartet: downloaden op de facebookpagina Leerkrachten PO, dubbelzijdig kopiëren met een patroon op de achterkant zodat ze er niet doorheen kunnen kijken, en/of kopiëren op steviger papier. Lamineren, snijden en klaar. Spelregels klaarleggen.
2. Jenga: gebruik de kaartjes van Juf Jantine of download mijn aangepaste versie (spelregels op de 2e pagina). Lamineren, uitknippen en met schoollijm op de zijkant van de blokjes plakken. Spelregels erbij doen.
3. Mindmap: ik heb een werkbeschrijving gemaakt voor het maken van een Mindmap. De extra opdracht zit elke les als 4e of 5e opdracht bij de les van Nieuwsbegrip.
4. Signaalwoordenmemory: zoek een bestaand memoryspel (want handig, al stevige kaartjes) en plak daarop de uitgeknipte kaartjes met signaalwoorden en verbanden. Ik kies ervoor de rest van de kaartjes van het spel gewoon in het spel te laten, anders zijn ze wel heel snel klaar met spelen. Als je nog extra duo’s kan bedenken houd ik me aanbevolen.
5. Ganzenbord: ik heb bij de kringloop een oud speelbord met doos gevonden maar je kan ook het speelbord printen en lamineren (op A3 formaat, doorknippen op de naad en met duct tape vastmaken zodat het opvouwbaar wordt). Print de kaartjes (dubbelzijdig met de ganzen op de achterkant op gekleurd papier), lamineer ze en knip ze uit. Zorg voor de spelregels, 2 dobbelstenen en voldoende pionnetjes.
6. Scrabble: ik gebruik mijn eigen oude scrabblespel, moet te vinden zijn in je eigen kast, bij de kringloop of een goedkope variant bij bijv. de Action. Natuurlijk met aangepaste spelregels.

Ik ben van plan alle handleidingen in een map te bewaren en de spellen in een doos. In de map stop ik ook een overzicht welk groepje al aan de beurt is geweest bij welk spel, handig voor een eventuele invaller.
Ik heb veel plezier beleefd aan het bedenken en maken van dit circuit, ik hoop dat de kinderen net zoveel plezier beleven aan het spelen ervan. Daarnaast hoop ik natuurlijk dat ze er ook veel van opsteken, dat is tenslotte mijn hoofddoel!